Bedelsiz Sermaya Artırımı Nedir, Nasıl Hesaplanır? Bedelsiz sermaye artırımı firmaların kaynaklarına para giri çıkışı olmadan öz varlıkların yükseltilmesi demektir. Bunun için firmanın ciro karı veya iç kaynakları kullanılır. Firmanın var olan sahiplerine hisse senedi dağıtılabilir.
Bedelsiz Sermaya Artırımın Yasalardaki Yeri Nedir?
Haber Mat Konu Başlıkları
Sermaye artırımıyla ilgili düzenlemeler daha önceden kanun tarafından belirlnemiştir. Sermaya Piyasası Kanunu (SPK)’nun 19. maddesi buna ilişkin genel prosedürleri oluşturur.Yasanın farklı maddelerinde bedelsiz sermaya artırımına ilişkin teknik detaylar bulunur. Alakalı düzenlemelerde var olan ana maddeler şunlardır:
- Sermaye Artırımı Çerçevesi
- Hissedarların hakları
- Halka açık ortaklıklar
- Uygulamalar, bilgilendirme ve kontol
Bedelli ve Bedelsiz Artırım Arasındaki Farklar
Bedelli sermaye artırımı, sermayeyi büyütmek için yeni hisse senetleri ihraç edilerek yapılır. Mevcut ve yeni yatırımcılar, belirlenen bedeli ödeyerek bu hisseleri satın alır. Şirketin sermayesi, elde edilen fonlarla doğrudan güçlendirilir.
Bedelsiz sermaye artırımındaysa şirketin iç kaynakları devreye girer. Hissedarlar, herhangi bir ödeme yapmadan ek hisse senetlerine sahip olur. Finansman, tamamen şirketin mevcut öz kaynaklarından sağlanır. Genel kurulun onayı olmadan bu işlem gerçekleştirilemez, dış kaynak ise kullanılmaz.
Şirketlerin Hissedarlara Etkisi
Bedelsiz sermaye artırımı, şirket ortakları için çeşitli etkiler barındırır. Hissedarların sahip olduğu pay oranları değişmez, bu nedenle şirketteki kontrolleri ve oy hakları aynı kalır.
Yeni payların dağıtılması, hissedarların toplam hisse sayısını artırır. Şirketin kendi kaynakları güçlenirken, kârlılığın devam etmesi hisselerin değer kazanmasına yol açabilir. Uzun vadede şirket büyüdükçe, pay sahipleri bu büyümeden daha fazla fayda sağlayabilir.
Bedelsiz Sermaye Artırımı Nasıl Hesaplarını?
Bedelsiz sermaye artırımı hesaplanırken, mevcut lot sayısı, bölünme oranı, hisse fiyatı dikkate alınır. Elde edilecek lot ve bölünme sonrası yeni fiyat da bu süreçte değerlendirilir.
Sermaye Artırım Oranı Hesaplama
- Mevcut Lot Sayısı: Bölünme öncesinde yatırımcının elinde bulunan lot miktarını ifade eder.
- Bölünme Oranı: Şirketin açıkladığı bedelsiz sermaye artırımı oranını gösterir ve yüzdesel olarak belirtilir.
- Hisse Fiyatı: Bölünme gününden bir önceki seansın ağırlıklı ortalama fiyatına göre hesaplanır.
- Elde Edilecek Lot Miktarı: Mevcut lot miktarına bölünme oranının uygulanmasıyla belirlenir. (Mevcut Lot x (Bölünme Oranı / 100)) şeklinde hesaplanır.
- Bölünme Sonrası Yeni Fiyat: Hissenin bölünme öncesi fiyatının, bölünme oranı ile düzeltilmiş haliyle bulunur. (Bölünme Öncesi Fiyat / (1 + (Bölünme Oranı / 100))) formülüyle hesap edilir.
Bedelsiz sermaye artırımı öncesinde lot miktarı 2000, hisse fiyatı 5 TL ve bölünme oranı %200 olarak kabul edilirse, hesaplama şu şekilde yapılır:
- Elde edilecek lot miktarı: 2000 x 200 / 100 = 4000 lot olarak bulunur.
- Bedelsiz sonrası toplam lot miktarı: 2000 + 4000 = 6000 lota ulaşır.
- Bölünme öncesi hisse fiyatı: 5 TL olarak belirlenir.
- Bölünme öncesi hisse değeri: 2000 x 5 = 10.000 TL olarak hesaplanır.
- Bölünme sonrası yeni fiyat: 5 / (1 + 2) = 1,67 TL olarak belirlenir.
- Bölünme sonrası toplam hisse değeri: 1,67 x 6000 = 10.000 TL olarak korunur.
Hissedarlara Düşen Yeni Paylar
Bedelsiz sermaye artırımıyla hisse sayısı artsa da net aktif değer değişmez. Bu yüzden, hisse başına düşen yeni payda kâr oranı matematiksel olarak daha düşük hesaplanır. Aynı kâr miktarının daha fazla hisseye bölünmesi, bu durumun temel sebebidir.
